بنده بیماری معده دارم و نمی توانم روزه بگیرم ، می خواستم بدونم که به غیر از فطریه چه چیزی باید پرداخت کنم ؟
کسی که به دلیل بیماری نمی تواند، روزه بگیرد روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روزه 750 گرم ( معادل 250 تومان )نان به فقیر بدهد و اگر بعد از ماه رمضان بهبودی حاصل شد و توانست روزه بگیرد باید قضای روزه ها را بجا آورد وگرنه قضا بر او واجب نیست
.
اگر قبل از ظهر در خواب جنب شویم ، وضعیت روزه مان چه می شود ؟
اگر روزه دار درروز(قبل از ظهر یا بعد از ظهر) بی اختیار جنب شود (مثلا در خواب جنب شود یا در بیداری بی اختیار ازوی منی بیرون آید) ، روزه اش اشکال ندارد وصحیح است . ولی چنانچه عمدا خود را جنب کند، روزه اش باطل می شود وکفاره نیز به گردنش می آید 0 (1
)
همچنین اگر کاری کند (مثلا با همسر خود بازی کند ) که می داند جنب می شود و این کار را ادامه دهد و جنب شود ، روزه او باطل شده و کفاره نیز بر او واجب می شود.
پی نوشت :
1 توضیح المسائل مراجع ،ج1، مسئله 1584 و1585 و 1588 و1590 0
در دو شهر خانه دارم که در یکی از آنها پدر و مادرم زندگی می کنند و در شهر دیگر که با شهر مادری 80 کیلو متر فاصله دارد ،ساکن هستم
سوال:من در دو شهر خانه دارم که در یکی از آنها پدر و مادرم زندگی می کنند و در شهر دیگر که با شهر مادری 80 کیلو متر فاصله دارد به اقتضای شغلی خودم ساکن هستم وهر دو هفته یکبار به وطن اصلی خود سفر میکنم نماز و روزه من چگونه خواهد بود؟
پاسخ : اگر در شهری که فعلا محل کار و زندگی شما است قصد توطن کرده اید به این معنا که تصمیم دارید تا آخر عمر در آن شهر زندگی کنید، آنجا وطن شما محسوب شده و نمازتان تمام و روزه تان صحیح است.
نیز اگر قصد دارید برای مدت طولانی مثلا 7 یا 8 سال (به فتوای رهبر معظم انقلاب) یا دو سه سال( به فتوای برخی از مراجع دیگر) در آنجا بمانید آنجا در حکم وطن یا به تعبیر دیگر وطن عرفی شما محسوب شده و مانند وطن اصلی نمازتان تمام و روزه تان صحیح است. هم چنین تا زمانی که از وطن اولی خود اعراض نکرده باشید ، نماز و روزه های تان کامل است.
این که هر دو هفته یک بار به آنجا می روید و در آنجا خانه دارید ، می تواند نشانه عدم اعراض تان باشد.
نماز و روزه دانشجویانی که در شهری غیر از وطن خود تحصیل می کنند چگونه است ؟
دانشجویانی که در شهری غیر از وطن خود تحصیل می کنند از دو صورت زیر خارج نیستند :
1 – یا کثیر السفر هستند یعنی زیاد رفت و آمد دارند، مثلا حد اقل هفته ای یک بار به طور منظم تردد دارند.
2 – یا کثیر السفر نیستند و گاهگاهی به شهر خود سفر می کنند.
به فتوای اكثر مراجع عظام ، دانشجو اگر کثیر السفر باشد در محل تحصیل و در بین راه تمام است و روزه اش صحیح است.(1) و به فتوای مرحو م امام (ره) و رهبرمعظم انقلاب(2) نمازش شكسته و روزه اش صحیح نیست. ولی رهبر معظم انقلاب اجازه داده اند این دانشجویان در مسئله عدول از مرجع ، به فتوای آیت الله بهجت عمل کنند و در نتیجه نمازشان را تمام بخوانند و روزه شان را بگیرند .
به فتوای آیت الله تبریزی(3)احتیاطا در سفر نماز را جمع بخواند؛ یعنی هم شكسته و هم كامل ، ولی روزه آنان در محل تحصیل صحیح است وقضا ندارد.
تا این جا در مورد دانشجویانی بود که کثیر السفر هستند، یعنی هر ده روز، حد اقل یک سفر برای تحصیل به شهر دیگر می روند.
اما اگر دانشجو کثیر السفر نباشد بدین معنا که مثلا به خاطر دوری راه هر یک ماه به شهر خودش می رود و هر هفته سفر نمی کند، بلکه برای تحصیل در خوابگاه مثلا برای مدت یک ماه می ماند ، در این صورت بایستی در محل تحصیل قصد ده روز یا بیشتراز ده روز نماید تا نمازش کامل باشد و بتواند روزه اش را بگیرد و اگر نتواند قصد ده روزکند بایستی نمازش را شکسته بخواند و نخواهد توانست روزه بگیرد.
حکم وطن
به فتوای آیت الله مکارم اگر ماندن در محل تحصیل طولانی( حداقل برای مدت یک سال) باشد ، شهر محل تحصیل در حکم وطن است ونمازوروزه در آنجا تمام است و لازم نیست قصد ده روز نماید .(4)
به فتوای آیت الله صانعی محل تحصیل دانشجویان در حکم وطن است ونماز وروزه در آنجا تمام است.( 5)
به فتوای آیت الله سیستانی در صورتی که قصد دارد حد اقل برای مدت یک سال ونیم در آن شهر برای تحصیل بماند آن شهر محل تحصیل در حکم وطن او است و نیازی به قصد ده روز ندارد.( 6)
هر دانشجویی که به فتوای یکی از این مراجع باشد نیازی به قصد ده روز یا تردد دائمی ندارد و هر چند مدت که در خوابگاه بماند ، نمازش کامل و روزه اش صحیح است .
پی نوشت ها:
1.توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 686، مسئله 1312 و 1313.
2.همان، ص 716.
3.استفتائات جدید، ج 1، ص 98.س471 .
4 آیت الله مکارم استفتاآت جدید ،ج1 س227وج2، س 289
5 .آیت الله صانعی ، مجمع المسائل، ج2 ، س413 .
6 سوال تلفنی از دفتر آیت الله سیستانی .
کسی که قضای چند روزه از رمضان سال گذشته را به جا نیاورده ، چه باید بکند ؟
اگر كسی در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آینده عمدا قضای روزه را نگیرد ، باید روزه را قضا كند و برای هر روز یك مدّ(=750گرم = 250 تومان ) گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.(1)
چنین شخصی می تواند این مبلغ را به کمیته امداد بدهد تا آنان صرف غذای فقرا و نیازمندان نمایند .
پی نوشت :
1- توضیح المسائل مراجع،ج1،مسئله 1705 .
کسی که نمی دانسته خودارضایی(استمناء) روزه را باطل می کند و آن را انجام داد ، حکمش چیست ؟ آیا باید کفاره بدهد؟
خود ارضایی حرام است . اگر کسی در ماه مبارک رمضان با این کار حرام روزه اش را باطل کند، باید کفاره بدهد و ندانستن مسئله عذر نیست . مگر اینکه اصلا ملتفت مسئله نبوده یعنی اصلا فکر نمی کرده که روزه را باطل می کند. در این صورت کفاره ندارد و فقط باید قضا نماید .(1)
در صورتی که باید کفاره بدهد، بنابر فتوای برخی از مراجع باید کفاره جمع بدهد ، یعنی هم شصت روز روزه بگیرد که حد اقل 31 روز آن دنبال هم باشد وهم شصت مسکین را طعام دهد یعنی به هر کدام حد اقل 750 گرم نان بدهد . و بنا برفتوای رهبر معظم انقلاب و آیت الله سیستانی ، کفاره جمع لازم نیست ، بلکه یکی از آن دو کافی است . (2)
پی نوشت :
1 – توضیح المسایل مراجع ، م 1659 و ذیل آن .
2 – همان، م 1660 و 1665 و ذیل آن .
کسی که د ر ماه مبارک رمضان بخاطر مریضی روزه اش را خورده است قضای روزه ها لازم است ؟
چنین شخصی اگر مرضش تا ماه رمضان سال بعد طول بکشد ،قضای روزه ها ئی را که نگرفته بر او واجب نیست ولی باید برای هر روز یک مد که تقریبا ده سیر (750 گرم ) است طعام یعنی گندم یا جو ومانند این ها به فقیر بدهد 0
اما اگر مرضش بعد از ماه رمضان بر طرف شود باید روزه هائی را که نگرفته قضا نماید 0 (1)
پی نوشت ها:
1- توضیح المسائل مراجع ج 1 ص983 مسئله 1703 وص984 مسئله 1704 0
کسی که روزه قضا دارد میتواند روزه مستحبی بگیرد ؟
از شرایط صحت روزه مستحبی نداشتن روزه قضا است ،بنابراین کسی که روزه قضا به گردن دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد .(1)
پی نوشت ها:
1 عروه الوثقی ج3 ص618 ؛امام خمینی تحریر الوسیله ج1 ص294 0
پدری مرده ( وصیتنامه هم ندارد ) وروزه قضا دارد روزه های اورا چه کسی باید بگیرد ؟
اگر پسر بزرگتر داشته باشد براوواجب است که روزه های قضا شده پدرش رابگیرد ،یاکسی را اجیرکند تااین روزه ها را قضا کند ،واگرپسربزرگتر نداشته باشد و ماترک ( اموالی که از میت باقی می ماند ) هم نداشته باشد قضای روزه های او بر کسی واجب نیست 0واگرماترک داشته باشد، دو نظر هست : بعضی از فقها میفرمایند واجب است ازماترکش بدهند وکسی را اجیر کنند تاروزه های وی را قضا کند ، وعده ای نظرشان این است که اجیر گرفتن واجب نیست وبر کسی هم واجب نیست که روزه های اورا قضا کند (1) 0
البته ورثه ویا کسان دیگر می توانند روزه ها ی آن مرحوم را قضا کنند وثواب ببرند 0
پی نوشت ها:
1- توضیح المسائل مراجع ج1 ص 789 مسئله 1390 ؛عروه الوثقی ج3 ص109 مسئله 21 0
آیا مسواک زدن روزه را باطل می کند ؟
مسواک زدن در هنگام روز برای روزه دار اشکال ندارد ، در صورتی که آب جمع شده در دهان ، در هنگام مسواک زدن از حلق فرو نرود.
اما اگر انسان می داند که با مسواک زدن ، آب از حلقش فرو می رود و این کار را انجام دهد و آب فرو رود ، روزه اش باطل می شود .
آیا استفاده از مواد خوشبو كننده مانند عطر و ادكلن براى روزه دار صحیح است ؟
استفاده از مواد خوشبو كننده مانند عطر و ادكلن براى روزه دار نه تنها اشكالى ندارد، بلكه
استحباب خوشبو و معطر بودن برای روزه دار هم باقى است.(1) فقط بوییدن گلهاى خوشبو براى روزه دار
كراهت دارد.(2)
بنابراین این تصور كه روزه به جهت استفاده از ادكلن باطل می شود ، اشتباه است.
پىنوشتها:
1 - آیت الله تبریزى، استفتائات جدید، ص 144.
2 - توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1657.
آیا دخترانی كه بالغ شده اند ولی از لحاظ جسمی ضعیف هستند, باید قضای روزه های خود رابگیرند؟
بعد از بلوغ روزه گرفتن واجب می شود, ولی اگر کسی در اثر ناتوانی جسمی نتوانست روزه بگیرد، باید درموقعی كه توانایی پیدا كرد، كم كم قضای روزهای خورده شده را به جا آورد.
البته به فتوای برخی از مراجع , قضا از آنان ساقط است .(1)
پی نوشت :
1-توضیح المسائل مراجع , ج 1 مسئله 1583و 1725و آیت اللّه بهجت , توضیح المسائل , مسئلهء1363 .
اگر كسی در ماه مبارك رمضان به مسافرت برود و قصد ده روز كند, ولی بعد از چند روز كاری برای انسان پیش آید و مجبور شود برگردد,...
پرسش:
اگر كسی در ماه مبارك رمضان به مسافرت برود و قصد ده روز كند, ولی بعد از چند روز كاری برای انسان پیش آید و مجبور شود برگردد, وضعیت نماز و روزهء او چگونه است ؟
پاسخ:
اگر كسی در مسافرت قصد ده روز كرد و بعد از خواندن یك نماز چهار ركعتی (مثلاً نماز ظهر) از قصه خود به هر علّتی منصرف شد, تا مادامی كه در آن جا هست نمازش تمام است روزه اش را باید بگیرد.(1)
پی نوشت ها:
1. توضیح المسائل مراجع , ج 1 ص 746.
اگر کسی نداند که مسافر است (مسافت را نداند) روزه اش چه حکمی دارد؟
اگر سفرمختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یانه، نباید نمازرا شکسته بخواند وچنانچه شک کند که سفراو هشت فرسخ است یانه ، درصورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد، باید نمازرا تمام بخواند واگر مشقت ندارد بنا براحتیاط واجب باید تحقیق کند، که اگر دو عادل بگویند ،یا بین مردم معروف باشد که سفرهشت فرسخ است نمازرا شکسته بخواند . (1)
اما به فتوای آیات عظام :تبریزی ، زنجانی، خوئی، وسیستانی تحقیق نیز لازم نیست وباید نمازرا تمام بخواند.
پی نوشت :
1. توضیح السائل مراجع،ج1،مسئله1274 .
اگر کسی در ماه مبارک رمضان به واسطهء آمیزش با همسرش روزهء خود را بشکند, تکلیفش چیست ؟
اگر روزه دار به سبب فراموشی یا اجبار و اکراه در حال روزه جماع کند, روزه اش باطل نمی شود; البته اگر در وسط جماع یادش بیاید روزه دار است یا اکراه و اجبار برطرف گردد, فوراً باید از آن حالت خارج شود; درغیر این صورت روزه اش باطل خواهد شد, هر چند کفّاره ندارد.(1)
از عبارت فوق استفاده می شود اگر کسی در حال روزه به عمد و اختیار جماع کند, روزه اش باطل است و کفّاره دارد. نیز توجه شود اگر روزه دار به واسطهء ندانستن مسئله , کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند ـ مثل جماع ـنمی توانسته مسئله را یاد بگیرد یا اصلاً متوجه مسئله نبوده است , روزه اش باطل نمی شود و کفاره ندارد, ولی اگرمی توانسته مسئله را یاد بگیرد امّا یاد نگرفته است , بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود و کفاره به گردنش می آید.(2)
پی نوشت ها:
1.توضیح المسائل مراجع , ج 1 ص 931 مسئله 1587.
2.همان , ص 963 مسئله 1659.
استفاده از اسپری در ماه رمضا ن جهت معا لجه چه حکمی دارد ؟
باتوجه به اینکه بر استعمال داروی مزبور خوردن وآشامیدن صدق نمی کند ؛ روزه را باطل نمی کند (1) 0
پی نوشت ها:
1- امام خمینی استفتاآت ج1 ص306 س 6 از احام روزه ؛آیت الله تبریزی استفتاآت ص138 س655 ؛آیت الله فاضل لنکرانی جامع المسائل ج1 ص149 س 550 ؛ آیت الله مکارم استفتاآت جدید ج1 ص 86 س285 0
تکلیف نماز و روزه کسی كه به دلیل ناآگاهى ،چند سال غسل اشتباهی و غلط انجام داده چیست ؟
چنین کسی باید آن مقدار از نمازهایى را كه یقین دارد با غسل اشتباه خوانده ، قضا نماید. در مورد روزه ها، چون جاهل به حكم و موضوع بوده ، روزه هایى كه گرفته صحیح است. و احتیاجى به قضا ندارد . ولى اگر ملتفت به مسئله بوده و یا احتمال مى داده كه این كار براى روزه ضرر دارد و از كسى نپرسیده، باید قضاى روزه ها را به جا آورد و كفاره نیز بدهد.(1)
پی نوشت :
[1] توضیح المسائل مراجع، ج 1، مسئلة1659 و ذیل آن. و آیت الله خامنه ای ، اجوبه الاستفتاات ،س 529 و آیت الله مكارم، استفتاات جدید ج 2 س 306 .
دختری که شوهر کرده و در شهر دیگری مسکن گزیده است و برای دیدن به وطن اصلی می آید,حکم نماز و روزه اش چیست ؟
دختری که شوهر کرده و در شهر یا مکان دیگری مسکن گزیده است , تا وقتی که از وطن پدر و مادری خود اعراض نکرده باشد, هرگاه به آن جا برود, نمازش تمام و روزه اش صحیح است .
روزه برچه کسانی واجب است وبر چه کسانی و واجب نیست ؟
روزه ماه مبارک رمضان بر هر فرد مکلف واجب است ،مگر نام بردگان ذیل :
1 - کسى که به واسطهء پیرى نمى تواند روزه بگیرد. یا براى او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست ، ولى درصورت دوم باید براى هر روز یک مُد (تقریباً ده سیر ،750 گرم ) طعام ، مثل گندم و جو به فقیر بدهد.
کسی که به وا سطه پیری روزه نگرفته اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد ،به فتوای بعضی لازم نیست روزه را قضا نماید وبه نظر بعضی بنا به احتیاط واجب باید قضا کند 0
2- کسى که مرضى دارد که زیاد تشنه مى شود، به گونه اى که نمى تواند آن را تحمل کند یا برایش مشقت دارد،روزه بر او واجب نیست . و در صورت دوم باید براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد. در لزوم قضا وعدم لزو م آن در این فرض هم اختلافی است 0
3- زنى که زایمانش نزدیک است و روزه براى خود یا برای حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام بدهد. وبعدا باید روزه ها ئی که نگرفته قضا کند 0
4- زنى که بچه شیر مى دهد... اگر روزه براى او یا بچه ضرر داشته باشد, روزه بر او واجب نیست , و بایدبراى هر روز یک مد طعام بدهد وروزه هائی که نگرفته قضا کند 0 (1)
لازم به ذکر است که افراد نا بالغ ودیوانه از این جهت که مکلف نیستند روزه بر آنان واجب نیست 0 ومسافر نیز نباید در حال سفر روزه به گیرد بلکه باید بعدا قضایش را بگیرد بلی اگر مسافر در جائی قصد اقامه کند باید روزه بگیرد 0
پی نوشت ها:
1.توضیح المسائل مراجع , ج 1 ص 992 مسئله 1725 - 1729 0
روزه دار، در حال نماز اگر خِلْط سینه داشته باشد، باید چکار کند؟
اگر خلط سینه به فضای دهن نرسد، فرو بردن آن اشکال ندارد و اگر به فضای دهن برسد و سهواً فرود رود، باز اشکال ندارد، امام فرو بردن آن به طور عمدی روزه را باطل می کند. نماز گزار در حال روزه نباید آن را فرو ببرد، بلکه آن را با دستمال یا به هر طریق پاک کند. اگر این کار امکان نداشت، در دهان نگه دارد تا نماز تمام شود. در صورت عدم امکان، اگر وقت به اندازة کافی دارد که نماز را (گرچه به اندازة یک رکعت) در داخل وقت انجام دهد، باید نماز را قطع کند و خلط سینه را پاک کند و نماز را دوباره بخواند. چنانچه این مقدار وقت نداشته باشد، باید خلط سینه را فرو ببرد و نماز را تمام کند و بعداً قضای روزه را بگیرد.
زکات
در این قسمت پرسش و پاسخ های مربوط به زکات بیان شده است.
انسان می تواند به نوه خود زکات بدهد ؟
نوه ها چه نوه پسری باشند وچه نوه دختری ازجمله کسانی هستند که مخارجشان بر انسان واجب است ،ولذا انسان نمی تواند زکاتش را به نوه های خود بدهد 0 (1)
پی نوشت ها:
1 توضیح المسائل مراجع ج1 ص157 مسئله1948 0
اگر خمس یا زکات مالی را بدهند باز به این مال خمس یا زکات تعلق می گیرد ؟
مالی که خمسش داده شود دیگر خمس ندارد ، ونیز گندم وجو وکشمش وخرما یک بار بیشتر زکات ندارند ،ولی کسی که طلا یانقره او به حد نصاب رسیده است ، اگرچه زکات آن را داده باشد ، تاوقتی از نصاب اول کم نشده ، همه ساله باید زکات آن را بدهد ،وکسی که باید زکات گاو وگوسفند وشتر را بدهد اگر زکات آنهارا از مال دیگرش بدهد ، تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده همه ساله باید زکات را بدهد ، واگر از خود آنها بدهد واز نصاب اول کمتر شوند زکات بر او واجب نیست ، مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات آنهارا بدهد تا وقتی که گوسفند های او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد ،واگر از خود آنها بدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست 0(1)
پی نوشت ها:
1- توضیح المسائل مراجع ج2 ص134 مسئله 1898 وص145 مسئله 1924 0
احكام زكات فطره را بیان فرمایید .
(مساله 1991) كسیكه موقع غروب یعنى قبل از غروب شب عید فطر گرچه بچند لحظه باشد بالغ و عاقل و هوشیار است و فقیر و بنده كس دیگر نیست، باید براى خودش و كسانیكه نانخور او هستند، هر نفرى یك صاع كه تقریبا 3 كیلوگرم است گندم یا جو یا خرما یا كشمش یا برنجیا ذرت و مانند اینها بمستحق بدهد و اگر پول یكى از اینها را هم بدهد كافى است.
(مساله 1992) كسیكه مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و كسى هم ندارد كه بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند فقیر است و دادن زكات فطرة بر او واجب نیست.
(مساله 1993) انسان باید فطره كسانى را كه در غروب شب عید فطر نانخور او حساب مىشوند بدهد: كوچك باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا كافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود باشند یا شهر دیگر.
(مساله 1994) اگر كسى را كه نانخور او است و در شهر دیگر است وكیل كند كه از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد كه فطره را مىدهد، لازم نیستخودش فطره او را بدهد.
(مساله 1995) فطره مهمانى كه پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحبخانه وارد شده و نانخور او حساب مىشود، بر او واجب است.
(مساله 1996) فطره مهمانى كه پیش از غروب شب عید فطر بدون رضایت صاحبخانه وارد مىشود در صورتیكه نانخور او حساب شود واجب است و همچنین است فطره كسیكه انسان را مجبور كردهاند كه خرجى او را بدهد.
(مساله 1997) فطره مهمانى كه بعد از غروب شب عید فطر وارد مىشود، بر صاحبخانه واجب نیست، اگر چه پیش از غروب او را دعوت كرده باشد و در خانه او هم افطار كند.
(مساله 1998) اگر كسى موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زكات فطره بر او واجب نیست.
(مساله 1999) اگر پیش از غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنى شود، در صورتیكه شرائط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زكات فطره را بدهد.
(مساله 2000) كسیكه موقع غروب شب عید فطر، زكات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهاى واجب شدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زكات فطره را بدهد.
(مساله 2001) كافرى كه بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده فطره بر او واجب نیست. ولى مسلمانى كه شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زكات فطره را بدهد.
(مساله 2002) كسیكه فقط به اندازه یك صاع كه تقریبا سه كیلو است گندم و مانند آن دارد، مستحب است زكات فطره را بدهد، و چنانچه عیالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را هم بدهد میتواند بقصد فطره، آن یك صاع را بیكى از عیالاتش بدهد و او هم بهمین قصد بدیگرى بدهد، و همچنین تا به نفر آخر برسد، و بهتر است نفر آخر چیزى را كه مىگیرد بكسى بدهد كه از خودشان نباشد. و اگر یكى از آنها صغیر باشد، ولى او بجاى او مىگیرد و احتیاط آنست چیزى را كه براى صغیر گرفته بكسى ندهد.
(مساله 2003) اگر بعد از غروب شب عید فطر بچهدار شود، یا كسى نانخور او حساب شود، واجب نیست فطره او را بدهد. اگر چه مستحب است فطره كسانى را كه بعد از غروب تا پیش از ظهر روز عید نانخور او حساب مىشوند بدهد.
(مساله 2004) اگر انسان نانخور كسى باشد و پیش از غروب نانخور كس دیگر شود، فطره او بر كسیكه نانخور او شده واجب است مثلا اگر دختر پیش از غروب بخانه شوهر رود، شوهرش باید فطره او را بدهد.
(مساله 2005) كسیكه دیگرى باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.
(مساله 2006) اگر فطره انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد، بر خود انسان واجب نمىشود.
(مساله 2007) اگر كسى كه فطره او بر دیگرى واجب استخودش فطره را بدهد، از كسیكه فطره بر او واجب شده ساقط نمىشود.
(مساله 2008) زنى كه شوهرش مخارج او را نمىدهد، چنانچه نانخور كس دیگر باشد، فطرهاش بر آنكس واجب است. و اگر نانخور كس دیگر نیست، در صورتیكه فقیر نباشد، باید فطره خود را بدهد.
(مساله 2009) كسى كه سید نیست نمىتواند بسید فطره بدهد حتى اگر سیدى نانخور او باشد، نمىتواند فطره او را بسید دیگر بدهد.
(مساله 2010) فطره طفلى كه از مادر یا دایه شیر مىخورد، بر كسى است كه مخارج مادر یا دایه را مىدهد. ولى اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل بر میدارد فطره طفل بر كسى واجب نیست.
(مساله 2011) انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
(مساله 2012) اگر انسان كسى را اجیر نماید و شرط كند كه مخارج او را بدهد در صورتیكه بشرط خود عمل كند و نانخور او حساب شود باید فطره او را هم بدهد ولى چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد و مثلا پولى براى مخارجش بدهد، دادن فطره او واجب نیست.
(مساله 2013) اگر كسى بعد از غروب شب عید فطر بمیرد، باید فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند، ولى اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند.
مصرف زكات فطره
(مساله 2014) اگر زكات فطره را به یكى از هشت مصرفى كه سابقا براى زكات مال گفته شد برسانند كافیست. ولى احتیاط مستحب آنست كه فقط بفقراى شیعه بدهد.
(مساله 2015) اگر طفل شیعهاى فقیر باشد، انسان مىتواند فطره را به مصرف او برساند، یا بواسطه دادن به ولى طفل، ملك طفل نماید.
(مساله 2016) فقیریكه فطره باو مىدهند، لازم نیست عادل باشد ولى احتیاط واجب آنستكه به شرابخوار و كسیكه آشكارا معصیت كبیره مىكند فطره ندهد.
(مساله 2017) بكسیكه فطره را در معصیت مصرف مىكند نباید فطره بدهند.
(مساله 2018) احتیاط واجب آنست كه به یك فقیر بیشتر از مخارج سالش و كمتر از یك صاع كه تقریبا سه كیلو است فطره ندهند.
(مساله 2019) اگر از جنسى كه قیمتش دو برابر قیمت معمولى آن است مثلا از گندمى كه قیمت آن دو برابر قیمت گندم معمولى است، نصف صاع كه معناى آن در مساله پیش گفته شد بدهد كافى نیست. و اگر آنرا بقصد قیمت فطره هم بدهد اشكال دارد.
(مساله 2020) انسان نمىتواند نصف صاع را از یك جنس مثلا گندم و نصف دیگر را از جنس دیگر مثلا جو بدهد. و اگر آن را بقصد قیمت فطره بدهد اشكال دارد.
(مساله 2021) مستحب است در دادن زكات فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان فقیر را، بعد اهل علم فقیر را، ولى اگر دیگران از جهتى برترى داشته باشند، مستحب است آنها را مقدم بدارد.
(مساله 2022) اگر انسان بخیال اینكه كسى فقیر استباو فطره بدهد و بعد بفهمد كه فقیر نبوده چنانچه مالى راكه باو داده از بین نرفته باشد، مىتواند پس بگیرد و به مستحق بدهد و اگر نتواند بگیرد باید از مال خودش فطره بدهد و اگر از بین رفته باشد، در صورتیكه گیرنده فطره مىدانسته با احتمال میداده آنچه را گرفته فطره است، باید عوض آنرا بدهد و الا، دادن عوض بر او واجب نیست و انسان باید دوباره فطره را بدهد.
(مساله 2023) اگر كسى بگوید فقیرم، نمىشود به او فطره داد، مگر آنكه اطمینان پیدا كند یا از ظاهر حالش گمان پیدا شود كه فقیر استیا انسان بداند كه قبلا فقیر بوده است.
مسائل متفرقه زكات فطره
(مساله 2024) انسان باید زكات فطره را بقصد قربتیعنى براى انجام فرمان خداوند عالم بدهد و موقعیكه آن را مىدهد، نیت دادن فطره نماید.
(مساله 2025) اگر پیش از ماه رمضان فطره را بدهد صحیح نیست و احتیاط واجب آن است كه در ماه رمضان هم فطره ندهد. ولى اگر پیش از رمضان یا در ماه رمضان بفقیر قرض دهد و بعد از آنكه فطره بر او واجب شد، طلب خود را بابت فطره حساب كند مانعى ندارد.
(مساله 2026) گندم یا چیز دیگرى را كه براى فطره مىدهد، باید به جنس دیگر یا خاك مخلوط نباشد، یا اگر مخلوط است چیزیكه مخلوط شده بقدرى كم باشد كه قابل اعتنا نباشد و اگر بیش از اینمقدار باشد در صورتى صحیح است كه خالص آن بیك صاع برسد ولى اگر مثلا یك صاع گندم بچندین من خاك مخلوط باشد كه خالص كردن آن خرج یا كار بیشتر از متعارف دارد، دادن آن كافى نیست.
(مساله 2027) اگر فطره را از چیز معیوب بدهد كافى نیست. ولى اگر جائى باشد كه خوراك غالب آنها معیوب است اشكال ندارد.
(مساله 2028) كسیكه فطره چند نفر را مىدهد، لازم نیست همه را از یك جنس بدهد و اگر مثلا فطره بعضى را گندم و فطره بعض دیگر را جو بدهد كافیست.
(مساله 2029) كسیكه نماز عید فطر مىخواند، بنا بر احتیاط واجب باید فطره را پیش از نماز عید بدهد. ولى اگر نماز عید نمىخواند، میتواند دادن فطره را تا ظهر تاخیر بیندازد.
(مساله 2030) اگر به نیت فطره مقدارى از مال خود را كنار بگذارد و تا ظهر روز عید بمستحق ندهد، احتیاط واجب آنست كه هر وقت آنرا مىدهد نیت فطره نماید.
(مساله 2031) اگر موقعى كه دادن زكات فطره واجب است، فطره را ندهد و كنار هم نگذارد، احتیاط واجب آنستكه بعدا بدون اینكه نیت ادا و قضا كند فطره را بدهد.
(مساله 2032) اگر فطره را كنار بگذارد، نمىتواند آنرا براى خودش بردارد و مالى دیگر را براى فطره بگذارد.
(مساله 2033) اگر انسان مالى داشته باشد كه قیمتش از فطره بیشتر است، چنانچه فطره را ندهد و نیت كند كه مقدارى از آن مال براى فطره باشد اشكال دارد.
(مساله 2034) اگر مالى را كه براى فطره كنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترس بفقیر داشته و دادن فطره را بتاخیر انداخته، باید عوض آنرا بدهد و اگر دسترس بفقیر نداشته ضامن نیست، مگر آنكه در نگهدارى آن كوتاهى كرده باشد.
(مساله 2035) اگر در محل خودش مستحق پیدا شود، احتیاط واجب آنست كه فطره را بجاى دیگر نبرد، و اگر بجاى دیگر ببرد و تلف شود، باید عوض آنرا بدهد.
از زکات می توان برای ازدواج پسر داد ؟
اشکا ل ندارد 0 پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد ، پسر هم می تواند برای آنکه پدرش زن بگیرد زکات خودرا به او بدهد (1 ) 0
پی نوشت ها:
1- امام خمینی توضیح المسائل مسئله 1951 0
ای حسین جانم شهید کربلا
زندگی عشق است،عشق افسانه نیست 